Sevgili Öğrencilerimiz,
Değerli Velilerimiz, Öğretmen ve İdarecilerimiz,
Bu özel günde sizleri sevgi ve
saygıyla selamlıyorum. Cumhuriyet’in kuruluşunun 96. yıl dönümünde sizlerle
birlikte olmaktan, coşkunuzu ve sevincinizi paylaşmaktan büyük bir mutluluk
duyuyorum.
Bugün, sizlerle birlikte 96 yıl
geriye giderek Atatürk’ün bir anısını paylaşmak istiyorum. Tarih 30 Ekim 1923. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun
ertesi günü, Mustafa Kemal Paşa, İsmet Paşa'yı Köşk'e davet eder. Ülkenin genel
durumu hakkında hazırlattığı raporları İsmet Paşa'ya şu mektupla sunar:
"SEVGİLİ Paşam, Cumhuriyet'in ilk başbakanı olarak seni
düşünüyorum. Dur, hiç itiraz etme! Niye seni seçtiğimi şimdi anlayacaksın. Bizi
yine büyük bir savaş bekliyor. Durumumuzun bir bölümünü Cephe Komutanı ve Lozan
Baş delegesi olarak elbette biliyorsun. Büyük devletlerin bu sefil duruma
bakarak, kısa zamanda pes edeceğimizi sandıklarını Lozan dönüşü sen bize
anlattın. Ben sana şimdi bildiğinden daha da acıklı olan genel durumu
özetleyeceğim.
Bize geri, borçlu, hastalıklı bir vatan miras kaldı. Yoksul bir köylü
devletiyiz. Dört mevsim kullanılabilir karayollarımız yok denecek kadar az.
4,000 km kadar demiryolu var. Bir metresi bile bizim değil. Üstelik yetersiz.
Ülkenin kuzeyini güneyine, batısını doğusuna bağlamamız, vatanın bütünlüğünü
sağlamamız şart. Denizciliğimiz acınacak durumda.
Köylümüzü topraklandırmalı, ihtiyacı olan bir çift öküz ile bir saban
vererek çiftçi yapmalıyız. Doğudaki aşiret, bey, ağa, şeyh düzeni Cumhuriyet'le
de insanlıkla da bağdaşmaz. Bu durumu düzeltmeli, halkı kurtarmalıyız. Her
yerde tefeciler halkı eziyor. Güya tarım ülkesiyiz ama ekmeklik unumuzun çoğunu
dışarıdan getirtiyoruz. Sığır vebası hayvancılığımızı öldürüyor.
Doktor sayımız 337, sağlık memuru 434, ebe sayısı 136. Pek az şehirde
eczane var. Salgın hastalıklar insanlarımızı kırıyor. Üç milyon insanımız
trahomlu. Sıtma, tifüs, verem, frengi, tifo salgın halinde. Bit, ciddi sorun.
Nüfusumuzun yarısı hasta. Bebek ölüm oranı % 60'ı geçiyor. Nüfusun % 80'i kırsal
bölgede yaşıyor. Bunun önemli bölümü göçebe.
Telefon, motor, makine yok. Sanayi ürünlerini dışarıdan alıyoruz.
Kiremiti bile ithal ediyoruz. Elektrik yalnız İstanbul ve İzmir'in bazı
semtlerinde var. Düşmanın yaktığı köy sayısı 830. Yanan bina sayısı 114,408.
Ülkeyi neredeyse yeniden kurmamız gerekiyor. Yunanistan'dan gelen göçmen sayısı
da 400 bini geçecek. İktisadi hayatımız da eğitim durumumuz da içler acısı.
İktisatçımız da çok az.
Zorunlu okuma yaşındaki çocukların ancak dörtte birini okutabiliyoruz.
Halkın eğitimi hiç çözülmemiş. Oysa Cumhuriyet'in insan malzemesini
hazırlamalı, namus cephesini güçlendirmeliyiz. Kültür eserleri kaçırılmış,
kaçırılmaya devam ediliyor.
Raporlarda daha ayrıntılı, daha acı bilgiler var. Bunları Bakanlara ve
parti yönetim kuruluna da ver. Genel durumu tam bilsinler. Bütçemiz, gelirimiz
yetersiz. İktisadi çıkmazdan kurtulmak için geliştirdiğim bir düşüncem var. Bu
düşünceyi günü gelince konuşuruz. Hedefimiz milli iktisat, bağımsızlığın
sürekli olması için iktisadi bağımsızlık temel ilkemiz olmalı. Osmanlı bu
gerçeği geç fark etti. Fark ettiği zaman çok geç kalmıştı. Cumhuriyet'e uygun
bir anayasaya gerek var. Bu zor durumdan nasıl çıkılabileceğini gösteren ne bir
örnek var önümüzde, ne de bir deney. Ama yılmamak, ucuz, geçici çarelerle
yetinmemek, halkı kurtarmak için sorunları çözmek, kalkınmak, ilerlemek, milli
egemenliğe dayalı, uygar ve özgür bir toplum oluşturmak, yüzyılımızın düzeyine
yetişmek, kısacası çağdaşlaşmak, bu büyük ideali tam olarak başarmak zorundayız.
Bu ana kadar bu ideali koruyarak geldik. Bundan sonra daha hızlı yürümek
zorundayız. Bunun için gerekli yöntemi, yolu birlikte arayıp bulacağız. Yoksul
ve esir ülkelere örnek olacağız. Kaderin bizim kuşağımıza yüklediği kutsal bir
görev bu.
Bu büyük görevin ağırlığını ve onurunu seninle paylaşmak istedim.
Allah yardımcımız olsun!"
Atatürk 29 Ekim 1923’te
Cumhurbaşkanı oldu ve 15 yıl gibi kısa bir sürede;
· İçinde bulunduğu tüm olumsuzluklara rağmen
gerçeklerden kaçmadı. Bilakis üzerlerine giderek mücadele etmeyi kutsal bir
görev kabul etti ve bu görevi onuruyla yerine getirdi.
· Tam bağımsız bir Türkiye için iktisadi
bağımsızlığın sağlanmasını birinci öncelik olarak gördü. Cumhurbaşkanı olduğu
dönemde ortalama yıllık % 10’luk büyüme oranı yakalayarak dünya tarihindeki en
büyük kalkınmayı gerçekleştirdi ve iktisadi bağımsızlığımızı sağladı. Türkiye
bu ivmeyle, 2000’li yılların başına kadar, kendi kendine yeten dünyadaki az
sayıdaki ülkelerden biri oldu.
· “Büyük İdeal” olarak tanımladığı milli
egemenliğe dayalı, uygar ve özgür bir toplum oluşturdu. İçinde bulunduğu
yüzyılın düzeyine yetişerek hatta birçok alanda ilerisine geçerek çağdaş bir
Türkiye kurdu.
· O büyük ideali gerçekleştirirken temel
değerlerinden ve ilkelerinden hiçbir zaman ödün vermedi. Ucuz ve geçici
çarelerle yetinmedi. Hayatı boyunca tutarlı oldu. Ak dediğine hiçbir zaman kara
demedi.
· Nihayetinde, başardıklarıyla yoksul ve esir
ülkelere örnek oldu.
Atatürk’ün 96 yıl önce İsmet
Paşa’ya yazdığı mektup, dün olduğu gibi, bugün de Türkiye Cumhuriyeti’nin
kalkınma planıdır.
İsmet Paşa nezdinde çağının çok
ötesinde yazılmış olan bu mektup, dün olduğu gibi bugün de Türkiye
Cumhuriyeti’nin pusulasıdır.
Maalesef, neredeyse bir asır
önce yazılmış olan bu mektup bugün hatırlanmadığı için bambaşka yerlerde
kurtuluş çareleri arıyoruz. Hâlbuki imkânsızlıklar içerisinde büyük mucizeler
gerçekleştirmiş bir toplumun torunları olarak geçmişimizden ders çıkarmalı,
ilham almalı ve geleceğe olan inancımızı hiçbir zaman kaybetmemeliyiz. Yeter
ki, yüce Ata’mızın izinden gidelim!
Bir asır sonra Atatürk’ün Türk
gençliğine en büyük emaneti olan Cumhuriyeti, birlik ve beraberlik içerisinde
yaşatma göreviyle karşı karşıyayız. Bu görevde başarılı olmak için öncelikli
olarak Atatürk’ün tarif ettiği gibi iktisadi bağımsızlığını kazanmış, milli
egemenliğe dayalı, özgür ve çağdaş toplum hedefini “Büyük İdeal” olarak görmeli
ve bu uğurda azimle çalışmalıyız. Önümüze çıkan engeller ne kadar büyük olursa
olsun, manevi mirası bilim ve akıl yolunda yürümeli, temel değerlerimizden ve
Atatürk ilkelerinden hiçbir zaman ödün vermemeliyiz. Bu yolda ilerlediğimiz
takdirde biliyoruz ki geçmişte olduğu gibi yine hak yerini bulacak ve kazanan
doğrular olacaktır.
Bu anlamlı günde ulu önderimiz
Atatürk’ü ve tüm şehitlerimizi rahmet ve saygıyla anıyor, Ata’mızın “Büyük
İdeal” olarak tanımladığı kutsal görevimizin sorumluluğunu ve onurunu siz
YÜCElen gençlerimizle paylaşmak istiyorum.
Allah yardımcımız olsun!
Kağan Kalınyazgan